مدیر انجمن حمایت از کودکان و نوجوانان توانیاب به تشریح فعالیتهای این انجمن پرداخت و پیشنهاداتی برای رفتار والدین با کودکان معلول خود ارائه داد.
تهمینه یگانه، مدیر انجمن حمایت از کودکان و نوجوانان توانیاب در گفتوگو با
خبرنگار مهرخانه با اشاره به فعالیتهای این انجمن تصریح کرد: انجمن از سال 1378 با اخذ مجوز از وزارت کشور تاسیس شده است و به کودکان معلول جسمی – حرکتی (چه مادرزادی و چه بر اثر حادثه) از بدو تولد تا 16 سالگی بهصورت رایگان خدمات توانبخشی ارائه میکند. زیرا بهترین زمان (زمان طلایی) برای ارائه خدمات توانبخشی، 4 سال اول زندگی کودک است. در این زمان، بدن انعطاف لازم را دارد. این خدمات را در اشکال کاردرمانی، گفتاردرمانی، فیزیوتراپی و بازی ارائه میکنیم.
او ادامه داد: باورهای انجمن بر محورهایی مانند "معلولیت عیب نیست بلکه یک تفاوت است"، "باید در معلولین انگیزه ایجاد و سپس آنان را بازتوانی کرد"، "توانبخشی باید به صورت C.B.R صورت گیرد یعنی فرد، خانواده و جامعه نیازمند هماهنگی تنگاتنگ برای موفقیت در توانبخشی هستند" استوار است. یکی از شروط موفقیت در کار، فرهنگ سازی و ارزش گذاری مثبت است جامعه باید با فرد توانیاب آشنا شود و مشکلات او را متوجه شود تا فرد توانیاب بتواند همچون دیگر افراد جامعه در شرایط یکسان از فرصتهای برابر در جامعه بهرهمند گردد. بنابراین باید باورهای غیرحقیقی در جامعه نسبت به پدیده معلولیت را اصلاح کرد که انجمن سعی دارد تا در این راستا به رفع موانع بپردازد. از این رو انجمن در زمینه های ذیل گام های مؤثری را برداشته است:
• رفع و بهبود موانع فرهنگی - اجتماعی
• تلاش در جهت بر طرف کردن چالشهای ذهنی و باورهای نادرست جامعه از پدیده معلولیت
• حمایت اجتماعی - اقتصادی و ... از توانیابان
مدیر انجمن حمایت از کودکان و نوجوانان توانیاب بیان کرد: انجمن علاوه بر خدمات توانبخشی، اندامهای مصنوعی مانند بریس، اسپلینت، کفشطبی و داروها را بهصورت رایگان در اختیار مددجویانی که از نظر مالی کم بضاعت هستند، قرار میدهد.
توانبخشی، خدمتی دیربازده
او در رابطه با پروسه آشنایی و درمان تاکید کرد: خدمات توانبخشی خدماتی است که با یک یا چند روز تمرین در هفته به نتیجه نمیرسد. این خدمات برای به نتیجه رسیدن زمان دراز مدتی نیاز دارند. ممکن است یک کودک حتی تا دوران نوجوانی نیازمند دریافت خدمات توانبخشی باشد.
چگونگی پذیرش مددجو
یگانه در مورد شرایط پذیرش مددجویان اظهار کرد: زمانی که این افراد به انجمن مراجعه میکنند و پس از ارزیابی درمانگر و پذیرش کودک در کلینیک، برای کودک پرونده تشکیل داده میشود. پس از آن تیم درمان (کاردرمانگر، گفتاردرمانگر، فیزیوتراپیست، روانشناس و مددکار اجتماعی) پروسه درمان را آغاز میکنند.
او در مورد توجه به شرایط مالی در پذیرش کودکان معلول گفت: خدمات توانبخشی برای خانوادهها پرهزینه است زیرا این خدمات دیربازده، غیرملموس و گران هستند به همین دلیل بیشتر افرادی که از نظر اقتصادی کم بضاعت هستند با شرایط اقتصادی نامناسب، مورد پذیرش قرار میگیرند.
راههای آشنایی و مراجعه مددجویان به انجمن
یگانه بیان کرد: مراجعین از طرق مختلف با انجمن آشنا می شوند؛ به طوری که گروهی از افراد از طریق مراجعین سابق انجمن با ما آشنا می شوند. گروهی از طریق آگهیهای معرفی خدمات انجمن که در مجلات و روزنامههای کثیرالانتشار چاپ شدهاند، با ما آشنا میشوند. یک گروه از طریق سایت انجمن، با ما آشنا میشوند و مراجعه می کنند. لازم به ذکر است با توجه به این که سازمان های دولتی از جمله سازمان بهزیستی، وزارت بهداشت و درمان، بیمارستان ها و ... با فعالیتهای انجمن آشنا هستند، لذا تعدادی از مددجویان از طریق این سازمانها به ما ارجاع داده میشوند.
نحوه کاردرمانی
او در رابطه با چگونگی انجام کاردرمانی تصریح کرد: در واقع کاردرمانی به تمامی اعمال آشنا برای فرد گفته میشود که در طول روز انجام میدهد و به سه دسته اصلی کار مراقبت از خود، بازی و اوقات فراغت تقسیم میشود. کاردرمانی مفهومی بسیار گسترده است که میتواند شامل تمرین، فعالیت، شغل و کار شود. در این خصوص افراد متخصص که با کسب علم و اخذ مدارک آکادمیک، توانایی آموزش مهارتهای حرکتی، شناختی و حسی را داشته و با انجام این آموزشها، امکان توانمندسازی افراد معلول جهت انجام فعالیتهای روزمره آنان را میسر میسازند.
معلولیت کودک را به سادگی تشخیص دهید
مدیر انجمن حمایت از کودکان و نوجوانان توانیاب در مورد نحوه تشخیص معلولیت کودک از سوی والدین گفت: مادران در دوران بارداری با تحت نظر پزشک بودن، انجام دادن آزمایشات روتین قبل و حین دوران بارداری و بعد از تولد نوزاد، داشتن تغذیه و استراحت مناسب، دور بودن از تنش و استرس و ... میتوانند از تولد کودک معلول پیشگیری کنند. حال اگر به هر دلیلی کودک با معلولیت به دنیا آمد، میتوان با مراجعه بهموقع به پزشک متخصص کودکان با تشخیص سریع و شروع بههنگام توانبخشی از پیشرفت معلولیت پیشگیری کرده و با انجام خدمات توانبخشی گامهای مؤثری را در درمان و بهبودی کودک آغاز کرد. لذا آشنایی والدین با سیر رشد و تکامل کودک در این زمینه کمک کننده است. به طوری¬که اگر شروع فعالیتهای کودک با تاخیر انجام شود (مثلاً اگر عضلات کودک شل بود، به موقع گردن نگرفت، غلت نزد، به موقع ننشست، چهاردست و پا حرکت نکرد، به خوبی شیرنخورد، جهت صدا را تشخیص نداد و ...) والدین بایستی سریعاً کودک خود را نزد پزشک متخصص کودکان ببرند تا در صورت صلاحدید پزشک، در کنار دریافت درمان دارویی، برای کودک خود از خدمات توانبخشی بههنگام نیز کمک گیرند و بدین ترتیب با استفاده از خدمات توانبخشی در زمان طلایی نتیجه مطلوبی حاصل گردد.
او ادامه داد: زمانی که والدین متوجه معلولیت فرزندشان میشوند و او را برای دریافت خدمات میآورند باید تمرینات کاردرمانگر و گفتاردرمانگر را در خانه و براساس آموزشی تیم توانبخشی به خانواده با کودک خود انجام دهند تا به نتیجه برسند در غیر اینصورت بهبودی حاصل نمیشود. در دفتری تمرینات نوشته میشود و در زمان مراجعه به انجمن، کادر توانبخشی از والدین گزارش عملکرد میگیرند و تمرینات بعدی را آموزش میدهند.
والدین چه رفتاری داشته باشند؟
یگانه با اشاره به نحوه رفتار والدین با کودکان معلول تاکید کرد: زمانی که کودک به سن دو تا سه سالگی میرسد، پدر و مادر باید کارهایی که در توان کودکان است را به خود او واگذار کنند تا خودش کارهایش را انجام دهد. نباید حس ترحم داشته باشند. بچه باید تا جایی که میتواند خودش فعالیتهایش را انجام دهد تا اعتماد به نفس پیدا کند و بتواند در حد امکان مستقل به فعالیتهای خود ادامه دهد. والدین کودکانی که به یکباره بر اثر تصادف یا موارد مشابه معلول شدهاند، باید خیلی طبیعی برخورد کنند تا کودک حس افسردگی پیدا نکند. به کودک استرس وارد نکنند و با او صحبت کنند که میتوان با معلولیت هم زندگی کرد و ما کمک میکنیم تا جایی که میشود این مشکلات رفع گردد.
او در مورد نتایج فعالیتهای انجمن اظهار کرد: تعداد زیادی کودکان را داشتیم که والدین از درمان و انجام فعالیتهای شخصی کودکان خود از جمله راه رفتن، صحبت کردن، انجام فعالیتهای روزمره و ... ناامید شده بودند، که به حمد خدا با دریافت مداوم چندین ساله خدمات توانبخشی که توسط متخصصین کاردرمانی، گفتاردرمانی، فیزیوتراپی در انجمن ارائه میشود و نیز تداوم خدمات توانبخشی در منزل توسط والدین که با تمرین و ممارست آنها، این کودکان کاملاً توانمند شده و کارهای خود را کاملا مستقل انجام میدهند و حتی به مدرسه میروند که این موضوع ضمن خرسندی پرسنل انجمن توانیاب باعث دلگرمی در تداوم خدمات صد در صد رایگان توانبخشی به این کودکان میگردد.